Historische Kring gemeente Leek e.o.

Sponsorloop wandeling Leek – Westerbork

De werkgroep WLW vordert goed. Het boekje waarin de wandeling beschreven wordt zal in de zomer van 2017 het licht zien
Maar om het boekje te drukken is geld nodig. Daartoe zijn er afgelopen weken twee sponsorlopen gehouden.
De eerste loop was op maandag 10 oktober en werd gedaan door ruim 200 leerlingen van de derde klassen van vestiging  Lindenborg van RSG de Borgen. De leerlingen wandelden de eerste etappe, een rondwandeling door Leek,  langs ‘joodse’ locaties in het dorp, zoals het voormalige tramgebouw (waar vandaan de joden vertrokken), het joodse schooltje en de joodse begraafplaats. Ook bij de woonhuizen en de winkels van omgekomen joden werd kort stilgestaan.
De routebeschrijving van deze wandeling  van ongeveer 7 km is voor € 2 verkrijgbaar bij in de bibliotheek van de de Historische Kring, elke zaterdagmiddag van 14.00 – 16.00 uur.

De tweede loop was in de week van 24 t/m 28 oktober, Toen  wandelden de initiatiefnemer van de tocht, Herman Oosterman en een groepje enthousiaste wandelaars de overige etappes van Leek via Roden, Peize, Groningen, Haren, Zuidlaren, Assen en Hooghalen naar het kampterrein Westerbork in vijf dagen. De wandelaars werden op deze vijfdaagse wandeltocht gesponsord door familie, vrienden en sympathisanten.
Met beide tochten is een bedrag aan sponsorgeld opgehaald van €2.209,40. Maar er is nog meer geld nodig. Wilt u dit initiatief ook sponsoren, kijk dan op de website vanleeknaarwesterbork,nl, daar staat veel informatie over de tocht en het te drukken routeboekje. U kunt zich daar nu ook al voor intekenen tot 1 januari. U krijgt dan een korting van €3 op de eindprijs van het boekje. Die is na verschijning €12,95. Behalve de route staat in het boekje ook informatie over de joodse gemeenschappen in Leek, Groningen, Haren, Zuidlaren en Assen.

 

 

 

 

Shalom en Moi en wandeling Leek-Westerbork

 

Van 3 september t/m 3 november 2015 is in het museum Nienoord in Leek de tentoonstelling Shalom en Moi, over de Joden in het Westerkwartier en het Noordenveld gehouden.
Daarnaast heeft onze vereniging - op een voorstel van Herman Oosterman -het initiatief genomen een wandelroute te ontwikkelen die zoveel mogelijk de route zal volgen waarlangs  61 Leekster Joden in de Tweede Wereldoorlog naar Westerbork werden afgevoerd en daarna in Duitsland  vermoord. De hele route wordt gemaakt onder verantwoordelijkheid van de Samuel Levistichting, IVN en de Historische Kring.

De eerste twee  trajecten,  een rondje Leek en Leek-Roden, zijn klaar. De wandeling gaat langs woonhuizen en monumenten van Joden. De route is 17 km lang en opgenomen in een boekje - 32 pagina's, formaat 11,5 cm x 21.5 cm dus passend in een jaszak - met routebeschrijving, toelichting  en kaarten.  Het is te koop in onze bibliotheek aan de Tolberterstraat en bij diverse verkooppunten in de regio (Bruna Leek, Daan Nijman Roden, infocentrum Nienoord).

 

 

 

 

 

 

 

Stolpersteine

De Gemeente Leek en met name het dorp Leek, kende voor 1940 een omvangrijke Joodse gemeenschap. Hun Jood-zijn was de reden waarom zij werden weggevoerd en vermoord. Slechts een enkeling heeft, door onder te duiken, de oorlog overleefd.  In Leek herinneren de Joodse begraafplaats en het museum 'het Joodse Schooltje’ nog aan de Joodse inwoners.  In de  Tweede Wereldoorlog hebben  ook verschillende inwoners van de gemeente Leek met gevaar voor eigen leven verzetsactiviteiten gepleegd. Sommigen van hen hebben dat met de dood moeten bekopen. 

 

Werkgroep Stolpersteine

In 2014 is door de Historische Kring samenmet de Gemeente Leek, Fredewalda, de Stichting Samuel Levie en het 4-meicomité Leek een werkgroep gevormd die er aan wil bijdragen  dat de Leekster historie van de Tweede Wereldoorlog niet verloren gaat, en dat zij die in de Tweede Wereldoorlog deel uit maakten van onze gemeenschap, een blijvende herinnering krijgen. Ook de dorps verenigingen zijn bij de werkgroep betrokken.

Hoe wil men dit realiseren?

De werkgroep wil die herinnering graag vormgeven door deel te nemen aan eengedenksteenproject van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Voor de woningen van waar eens nazislachtoffers hebben gewoond, wordt in de straat of stoep een kleine gedenksteen met een messing plaatje geplaatst, met daarop de naam en enkele gegevens van deze vroegere inwoners van de Gemeente Leek.In heel Europa zijn en worden deze stenen geplaatst. Je komt ze tegen als je in een stad of dorp loopt. De kunstenaar noemt deze stenen Stolpersteine. Letterlijk vertaald  ‘struikelstenen. Je kunt er niet omheen en wil je de tekst lezen dan buig je je naar de steen toe en toon je op die manier respect voor hem of voor haar die om het leven is gebracht.

Stand van zaken

De werkgroep is bezig om uit te zoeken welke Joden en verzetsstrijders omkwamen in de periode van 10 mei 1940 tot 5 mei 1945 en voor wie dus een steen gemaakt moet worden. Dit vraagt de nodige tijd, moeite en zorgvuldigheid. Daarnaast moeten de juiste woonlocaties opgezocht worden. Volgens de werkgroep gaat het om zo’n 75 mensen die op diverse locaties in onze gemeente hebben gewoond. In 70 jaar is er veel veranderd hetgeen een complicerende factor is. Toch verwacht de werkgroep dat in oktober 2015 de eerste Stolpersteine geplaatst worden. De kunstenaar Gunter Demnig zal samen met nabestaanden de eerste stenen plaatsen.

De volgende activiteiten staan op het programma

•    Inventarisatie van alle oorlogsslachtoffers die tot de doelgroep behoren.
•    Plaatsing van Stolpersteine in drie keer in de komende jaren.
•    Organiseren van activiteiten rond de plaatsing van de stenen in samenwerking met allerlei doelgroepen.
•    Het betrekken van het basis- en voortgezet onderwijs bij het project Stolpersteine.
•    Werven van middelen om het project te kunnen bekostigen.

In september en oktober van 2015 zijn er nog meer gerelateerde activiteiten: een tentoonstelling in Nienoord over de Joodse gemeenschappen in Westerkwartier en Noordenveld ‘Shalom & Moi’; er wordt een wandeling uitgezet van Leek naar Westerbork langs Joodse herinneringsplaatsen en er komt een speciale bevrijdingsuitgave van Historisch Leek.

Wat kunt u doen?

Wilt u een financiële bijdrage leveren dan kan dat op het volgende bankrekeningnummer:
NL40RAB00335166830 van de HKGLeo onder vermelding van "Werkgroep Stolpersteine Leek’.
Elk bedrag is van harte welkom!

Particulieren, instellingen, verenigingen, scholen, kerken en anderen kunnen een of meer Stolpersteine adopteren. De kosten van een Stolperstein zijn € 120,-.
Voor meer informatie kunt u altijd iemand van de werkgroep benaderen per mail of telefoon.

Van de Joodse slachtoffers is er veel informatie, van andere slachtoffers nauwelijks. Denkt u nuttige informatie te hebben of wilt u een steen adopteren, dan vraagt de werkgroep contact op te nemen.

Contact  i.v.m. adoptie van Stolpersteine, donatie of informatie:

E-mail:  stolpersteineleek70 -at- gmail.com
              ehbult -at- hetnet.nl
              s.homan -at- home.nl

 Telefoon:  0594 516393  of 050 5029937

De leden van de werkgroep:
Meindert Bouma	Fredewalda, Tolbert
Epko H. Bult en  Siebrand Homan	Hist. Kring Gemeente Leek e.o.
Berend Hoekstra	Gemeente Leek
Anneke Michel en  Lieneke Rijnveld	Samuel Levie Stichting
Paul Tameling	4 mei comité Leek

 

 

 

 

 

 

 

 

Oorlog, Deel 4, (slot) door  Sikke Cazemier en Klaas S. Gunter
uit Historisch Leek 29-02,  april 2015

Reactie van een lezer
Op mijn bijdrage aan Historisch Leek, die verscheen onder de titel OORLOG, ontving ik een reactie van een oud-Leekster, de heer Klaas S. Gunter. Hij plaatste bij mijn relaas over de meidagen van 1940 nog enkele aanvullingen. De heer Gunter,  die in 1940 16 jaar was en destijds aan de Schreiershoek woonde, heeft ook nog veel herinneringen aan de jaren ’30,  de crisisjaren, toen massale werkloosheid en armoede het dagelijks bestaan van zeer velen teisterden.

Lees het hele artikel als PDF