Historische Kring gemeente Leek e.o.

Millingaheerd, door Siebrand Homan
Historisch Leek 25-2, april 2011

Bijna op de grens met het dorpsgebied van Tolbert stond in Midwolde aan de Postweg Groningen-Lemmer, nu de Hoofdstraat, een boerderij die i.v.m. de aanleg van Nienoordsrand het veld moest ruimen. De boerderij is afgezien van de naam die zelfs bij de laatste bewoners niet bekend was, ook interessant vanwege de blote eigenaar gedurende langere tijd.

In 1832 volgens de Oorspronkelijk Aanwijzende Tafels (OAT)1: gemeente Leek sectie C Midwolde nummer 749, eigenaar: Jakob Pieters de Boer.
Volgens de volkstelling 18302: huisnummer 10. Bewoners: Jakob Pieters de Boer en zijn zuster(?) Ebeltje Pieters de Boer en hun werkboden Pieter J. Zuur en Trijntje H. Dijk. Tot Millingaheerd behoorden volgens de eerste notariële akten sinds de invoering van het kadaster in 1832 de volgende sectie- en perceelsnummers met de erbij staande grootte in hectare, are en centiare en het volgende grondgebruik:

Hoogte op kleur, een potkleilandschap,
door Wim Boetze en Ben Westerink; kaart: Anke van der Helm
Historisch Leek 24-3, augustus 2010

 

hoogtelijnenNietap.jpgWie systematisch fragmenten van een hoogtelijnenkaart van de provincie Groningen gebruikt om er het omslag van Historisch Leek mee op te sieren, weet dat er problemen komen wanneer Nietap aan de beurt is. De Groninger Provinciale Planologische Dienst tekende het aan Drentse zijde van de provinciegrens liggende dorp wel in, maar gooide het niet tot de provincie Groningen behorend op wit (zie het bijgevoegde kaart-fragment). Dat is weer eens wat anders dan een televisiescherm dat bij een storing of calamiteit op zwart kan gaan.

In 2005, het jaar waarin Enumatil op het omslag van Historisch Leek de primeur had, was al in het beoogde manco dat er met de jaargang Nietap zou kunnen ontstaan, voorzien. Dat met dank aan Noorderbreedte, een twee-maandelijks onafhankelijk tijdschrift over Noord-Nederland.
In jaargang 29, nummer 3, mei-juni 2005 verscheen in de rubriek Hoogte op kleur een beschrijving van een bijzonder landschap waarin een hoogtekaart als beeldvormer diende.
Nietap, zo is op het omslag reeds gebleken, is hierop moeiteloos te lokaliseren. Voor het publiceren hiervan is toestemming verkregen van de hoofdredacteur van Noorderbreedte. Waarnemers van details zal opgevallen zijn dat bij deze jaargang de paginahoge kleurencodering van de Groninger hoogtelijnenkaart op het achteromslag ontbreekt. Bij deze nieuwere kaart hoort een andere, veel kleinere kleurencodering. Volgend jaar (Oostwold) en de twee jaren daarna (Tolbert en Zeven-huizen) komt de kaart van de Groninger PPD weer in beeld.
Dat doet evenwel geen enkele afbreuk aan deze fraaie tussenoplossing, waar ook nog een verhaal aan vast zit. Het verhaal van een potkleilandschap.
Tot zover de inleiding van de redacteur.

Oostindie of (toch) Oostindië? - door Geert Hadders
Historisch Leek 23-3, juli 2009


Oostindie02.jpg
Hoe 'vreemd' moet je als Oostindie zijn (of gaan) om voor een rubriek als 'Vreemde plekken' in een dagblad in aanmerking te komen? Pasop, De Poffert en Commissiebos zijn namen uit de gemeente Leek die een dergelijke eer eveneens te beurt zijn gevallen. Voor Oostindie is het ongetwijfeld de naam geweest die bij de samenstellers van deze rubriek in het Nieuwsblad van het Noorden aanspraak maakte op plaatsing daarin. Had Oostindië vanaf het begin Oostindie geheten, er had geen haan naar gekraaid. Vooral niet op de redactie van het Nieuwsblad van het Noorden. Maar Oostindië dan? Dat roept associaties op met het rijke V.O.C.-verleden, de Gouden Eeuw en 'ver weg'. Oostindië vraagt wel om uitleg, net als de Nederlandse plaatsnamen Moskou, Siberië, De Krim en Amerika, om maar enkele voorbeelden te noemen.

Midwolde omstreeks 1830 - Siebrand Homan
artikel van de maand, uit Historisch Leek 15-5, september 2001

 

kerk-th.jpgIn de Franse tijd (1795-1813) werd het kadaster ingevoerd. Door dit grondregister werd vastgelegd wie de eigenaar van de grond en hoe groot een perceel was. Daarover kon dan vervolgens belasting worden geheven. Het kadaster maakt een evenredige heffing van belastingen mogelijk. Nog steeds bepaalt de overheid op grond van de kadastrale gegevens hoeveel onroerend zaakbelasting en hoeveel waterschapslasten betaald moeten worden.
Toen Nederland in 1810 bij Frankrijk werd ingelijfd werd ook hier de Franse wetgeving van kracht. In 1811 werd volgens de richtlijnen van het “Receuil Méthodique”  begonnen met de werkzaamheden.
Na de onafhankelijkheid in 1813 werd de belastingen op grondeigendom gehandhaafd.

 

Lees meer

 

Voorheen het Holmerpad
 Op weg naar een tweede 'leven' ?

Over het ontstaan van het Holmerpad
Copyright Commissie Gemeentelijke Monumenten Leek.


Geert Hadders

titelpagina

 

De publicatie staat als PDF-bestanden op de website, naar keuze in gedeelten of in één groot bestand.

De Franse kaarten van de gemeente Leek deel 2, door Siebrand Homan
Historisch Leek 17-1, december 2002

Krt-FranseKrt-LeekRoden1812Leek-7Huizen-th.jpgOp bijgaande afdruk in zwart-wit van de oorspronkelijk gekleurde Franse kaart uit 1812 verwijs ik met behulp van cijfers, die weer corresponderen met de cijfers tussen haakjes in de tekst. We gaan van noord naar zuid en maken onderwijl uitstapjes naar links en rechts. Het gaat in deze bijdrage om blad 3 in de atlas: De Franse kaarten van Drenthe en de noordelijke kust, 1811-1813, uitgegeven door de Drentse Historische Vereniging. Wat de schaal betreft: de afstand tussen twee rasterlijnen bedraagt in werkelijkheid twee kilometer.
Lees meer