Historische Kring gemeente Leek e.o.

Korte de inhoud van Historisch Leek  april 2020,
jaargang 34 nummer 2

 Erfgoed Leekster Courant op internet, door Klaas Bruinsma

Vertegenwoordigers van de historische verenigingen in Noordenveld en Historische Kring Leek, zetten zich in om de Leekster Courant gedigitaliseerd te krijgen. Dat zal zeker lukken.
In het kader hiervan, heeft Klaas Bruinsma uit Roden een artikel geschreven dat al was verschenen in “Roon”, tijdschrift van de Historische Vereniging Roden. Met toestemming van de auteur verschijnt dat artikel  nu ook  in Historisch Leek.
Bruinsma vertelt kort de historie van de Leekster Courant, “de Leekster” in de volksmond. Aan het lokale weekblad is de naam Bronsema natuurlijk gekoppeld! De krant verscheen voor het eerst in 1908 en in december 1999 rolde de laatste “Leekster” van de persen.
Verder laat Bruinsma lezen hoe een aantal mensen van historische verenigingen in Noordenveld en Leek, zich inzet om de digitalisering van de Leekster Courant te realiseren.

Onderwijs op Nienoord in de Tweede Wereldoorlog, door Geert Hadders

Al eerder was er een verhaal gepubliceerd over het titelonderwerp. Er is meer aan het licht gekomen de laatste tijd. Ook heeft onze bibliothecaris Albert Graansma in het huis-aan-huis-weekblad Westerkwartier geschreven naar aanleiding van een bijzondere foto over het onderwijs in WO II op de borg.
Een bijzonder verhaal over studenten die geen colleges aan de RUG mochten volgen omdat ze geen loyaliteitsverklaring wilden ondertekenen, ze wilden zich niet loyaal verklaren met de overheersers. Professor Barker organiseerde voor deze anti-Duitse studenten bijeenkomsten in Ter Apel en later langere tijd “op” Nienoord. De studenten konden nog wat illegale colleges volgen en verder werkten ze o.a. in de omgeving van het landgoed. Heel bijzondere foto’s zijn opgenomen in dit verhaal. Het verhaal past heel goed in het jaar 2020: 75-jaar bevrijding!

Hoe de Tolberter Tocht weer open raakte. door Harry Perton,

Bij de veenontginningen werden er ook veel ontwateringssloten of tochten gegraven. Vele van die tochten bestaan niet meer. Soms zijn ze nog te herkennen in het landschap en soms worden ze opnieuw open gemaakt.
Hier het verhaal van de Tolberter Tocht. De tocht liep van het noorden bijna regelrecht naar het zuiden: van het Wolddiep, de Traan naar het Leekster Hoofddiep, de Wolveschans!

Adieu gemeente Leek; dag gemeente Westerkwartier. (deel 5), door Geert Hadders

In het korte vijfde deel van “Adieu gemeente Leek…” zegt de auteur iets over de relatief korte zandrug in het Westerkwartier waarop de dorpen Zuidhorn en Noordhorn liggen. Het verhaal over het Westerkwartier is nog niet compleet. Er  volgt nog een deel 6.

De ‘aardrijkskundige’ ambtsketen, door Geert Hadders

De burgemeester van de gemeente Westerkwartier, die is ontstaan uit de gemeenten Leek, Grootegast, Zuidhorn en Marum, heeft natuurlijk ook een nieuwe ambstketen gekregen. De goudsmid Roger Veldman uit Ezinge maakte de nieuwe keten. In de keten zijn alle 41 dorpen van het Westerkwartrier in volgorde verbeeld. Een prachtig voorbeeld van toegepaste aardrijkskunde. De auteur noemt het een meesterwerk.

Zakenvrouw zonder scrupules
uit Historisch Leek  34-1, januari 2020

In de zestiende eeuw hadden vrouwen weinig te vertellen. Toch wist de Groningse weduwe Beetke van Rasquert een sterke positie op te bouwen. Ze leidde met succes een  veenontginningsbedrijf en breidde de familiebezittingen voortvarend uit.

Betica, Beatrix, Beteke of ‘Beetke’ Aylkema van Rasquert wist vermoedelijk al jong dat ze geen doorsneemeisje was. Ze was enig kind in een voornaam gezin dat bij Rasquert/Baflo een familieheerd met een gracht bewoonde, die midden in de eigen landerijen lag. Haar vader Azege Aylkema thoe Rasquert was een zogenoemde hoofdeling. Deze titel was voorbehouden aan edelmannen die in de Friese landen – waarvan het Groninger Ommeland toen deel uitmaakte – veel
macht hadden.

lees het hele artikel als PDF

 In het nawoord van dit artikel wordt een eerdere publicatie over Beetke genoemd. Dit stond in Historisch Leek jaargang 22 nr 3, juli  2008  Dit artikel is hier te lezen als PDF.

 Een bijzondere wandeling van Leek naar Westerbork|
24 april tot 3 mei 2020
voorafgaand aan de herdenking en viering van 75 jaar bevrijding  

Door de maatregelen tegen de verspreiding van het Coronavirus gaat de wandeling niet door. U kunt natuurlijk nog steeds de routebeschrijving downloaden en individueel, of "per huishouden" de wandeling maken.

Tussen juli 1942 en januari 1944 zijn 61 joodse inwoners van Leek weggevoerd van Westerbork naar Auschwitz en andere kampen in het Oosten. Om dit niet te vergeten is er een wandelroute van 10 trajecten gemaakt. In 2017 is hiervan een wandelboek verschenen met als titel: Het spoor volgen van Leek naar Westerbork. Hierin staan de 10 trajecten volledig beschreven. Het wandelboek is inmiddels uitverkocht maar hier gratis te downloaden 
Dit jaar gedenken we 75 jaar vrijheid. Een goede gelegenheid om de tocht nog een keer te lopen. We doen dit voorafgaand aan de activiteiten op 4 en 5 mei van vrijdag 24 april tot zondag 3 mei.  De routeplanning is gemaakt en we hopen op wandelaars die een of meer dagen mee wil lopen
Bij elk traject staat aangegeven waar en hoe laat we vertrekken. Het is altijd bij een bushalte of treinstation, dus gemakkelijk te bereiken. U kunt op de reisplanner uitzoeken hoe laat u van huis moet vertrekken om tijdig bij het startpunt te zijn. U kunt ook per fiets of met de auto naar het startpunt gaan, op het eind van elk traject is er openbaar vervoer terug naar het startpunt.

vrijdag 24 april Traject 1 rondwandeling Leek – 9 km
18.00 uur vertrek bij het busstation Leek Centrum.
traject eindigt bij het busstation Leek Centrum.

zaterdag 25 april Traject 2 Leek – Roden – 8 km
13.00 uur vertrek bij het busstation Leek Centrum.
traject eindigt bij het Busstation in Roden.

zondag 26 april Traject 5 rondwandeling door Groningen – 9.7 km
13.00 uur vertrek vanuit de centrale hal van het NS Station Groningen
traject eindigt bij het NS Station Groningen

maandag 27 april (Koningsdag) Traject 3 Roden – Peize - 9.5 km
13.00 uur vertrek bij het busstation in Roden
Traject eindigt bij de bushalte Peizerwold (buslijn 4 Groningen – Peize vv)

Dinsdag 28 april Traject 4 Peize – Groningen - 10,5 km
13.00 uur vertrek bij de bushalte Peizerwold (buslijn 4 Groningen – Peize vv)
Traject eindigt bij het NS Station Groningen

woensdag 29 april Traject 6 Groningen – Haren – 9 km
13.00 uur vertrek vanuit de Centrale Hal van het NS station Groningen
Traject eindigt bij het NS Station Haren

Donderdag 30 april Traject 7 Haren – Zuidlaren – 15,6 km
10.00 uur vertrek bij het NS Station Haren
Traject eindigt bij het busstation op de Brink in Zuidlaren

vrijdag 1 mei Traject 8 Zuidlaren – Assen – 21 km
10.00 uur vertrek bij het busstation op de Brink in Zuidlaren
Traject eindigt bij het NS station in Assen

Zaterdag 2 mei Traject 9 Assen – Hooghalen – 14 km
10.00 uur vertrek bij het NS station in Assen
Traject eindigt bij het busstation in Hooghalen

Zondag 3 mei Traject 10 Hooghalen – herinneringscentrum Kamp Westerbork - 2.5 km
13.00 uur vertrek bij het busstation in Hooghalen
Traject eindigt bij het Herinneringscentrum Kamp Westerbork.
Rondwandeling op het kampterrein is ongeveer 5 km
Openbaar vervoer op zondag is een probleem rond Westerbork.
Hiervoor dient u zelf een oplossing te zoeken. (auto)

Gevelstenen en scheepvaart

Op de laatste ledenvergadering op 27 november hield Martin Vinken (aansluitend bij  de scheepvaarttentoonstelling) een lezing over gevelstenen die te maken hebben met de scheepvaart. Hieronder enkele van deze gevelstenen.

Klik op een afbeelding voor een grotere weergave

• Dordrecht Dordrecht
• Groningen Groningen
• Zwolle Zwolle
• Leeuwarden Leeuwarden
• Amsterdam Amsterdam
• Brielle Brielle
• Amsterdam Amsterdam
• Amsterdam Amsterdam
• 
•